A Αέρας: επικίνδυνος όταν είναι παγιδευμένος μέσα στη σύριγγα / θανατηφόρος όταν διοχετευθεί η υπερδόση στη φλέβα / και φτάσει στην καρδιά / καταστροφικός, όμως, κι όταν φουσκώνει τα μυαλά / και παριστάνεις τον «κάποιο» / με αμάξια, κυριλίκια, φιγούρες και διάφορα τέτοια / ποιος νομίζεις ότι είσαι ρε; / θα σε φάνε μια ώρα νωρίτερα. Αεροπλάνο: πακετάκι / μικρό δέμα / που πετιέται από το δρόμο στα καγκελένια παράθυρα φυλακών / που περιέχει μικροποσότητα ναρκωτικού. Αιθέρας: αναισθητικό / εισπνοές / φέρνει γαλάζια όνειρα / και επικίνδυνο τριπ / χρησίμευσε επί πολλές δεκαετίες σαν ολικό αναισθητικό για παντός είδους εγχειρήσεις. Ακούω: την ακούω / την άκουσα / το φτιάξιμο της πρώτης ρουφηξιάς από κάπνισμα φούντας ή χασίς. ʼκρη: ο τροφοδότης / ο κατέχων ποσότητες για διακίνηση / ο μεσάζων / από τον πρώτο κρίκο της αλυσίδας, μέχρι τον προ-τελευταίο / με οικονομικά οφέλη απ' τη συναλλαγή / με συνει-δειτή συμμετοχή στο παιχνίδι / με καθημερινή φθορά / ανταρτοπόλεμος / που σε τρώει η διάρκεια. Αλάδωτο: απολαδοποιημένο, χωρίς λάδι / απατεωνίστικη με- θοδος επεξεργασίας του χασίς / αφαιρώντας το χασισέλαιο / το 60-80% της ποιοτικής αξίας / υποβιβάζοντας στο χείριστο τη μορφή χασίς / οι σχετικοί και οι προσεχτικοί μπορούν να το διακρίνουν εύκολα / είναι στεγνό και δε λέει τίποτα / η αγορά όμως θα το απορροφήσει κι αυτό / σ' εποχές σταλιάς, σε πιτσιρικάδες κι άσχετους. Αλάτι: άλλη μία ονομασία για την ηρωίνη / υπάρχει και στο Εγκλήματα λεξικό του Πανούση. Αλκαλοειδές: επιστημονική ονομασία των χημικών ενώσεων (μορφίνη, κωδεΐνη και ηρωίνη) που προέρχονται από την επεξεργασία του οπίου / από την ακετυλίωση της βάσης μορφίνης παράγεται η διακετυλομορφίνη (ηρωίνη) και ανάλογα με την ικανότητα του χημικού και του εργαστηρίου μπορεί να είναι No 3 (καφέ-ροζ για κάπνισμα) ή No 4 (άσπρη ενέσιμη). Αλουμινόχαρτο: χρησιμοποιείται για το κάπνισμα της ηρωίνης / ζεσταινόμενη με τη φλόγα του αναπτήρα, η ηρωίνη κυλάει / μόνο αν είναι καθαρή / η νοθευμένη πρέζα δεν κυλάει / και κάθε ουσία νοθείας καίγεται, πνίγοντας τον καπνιστή / για μερικές ουσίες, όπως η ζάχαρη, υπάρχει τρόπος καθαρισμού / πριν το κάπνισμα, και το αλουμινόχαρτο πρέπει να καθαριστεί / με φωτιά, για να φύγει το δηλητήριο του αλουμινίου. ʼλφα-Κάπα: το μίγμα ηρωίνης και κοκαΐνης / το Α είναι απ' το «άσπρο» και το Κ απ' την «κόκα» / λεκτικό κληροδότημα απ' τους λαϊκούς πρωτοπρεζάκηδες. Αμφεταμίνες: είδη χημικής κοκαΐνης / από φαρμακευτικά μέχρι κάθε είδος speed / παρασκευασμένες σε παράνομα προγράμματα νόμιμων φαρμακευτικών εργοστασίων / για τις πιεστικές ανάγκες απ' τους γρήγορους ρυθμούς της δυτικής τεχνολογικής κοινωνίας / η κόκα των φτωχών / με απαίσιο ξε- νέρωμα και καταστροφικές βιολογικές παρενέργειες / κάνουν θραύση στην Ιαπωνία, Αναίρεση: διόρθωση του καρφώματος / διασκευή της αρχικής κατάθεσης στους μπάτσους / προσπάθεια συγκάλυψης στον ανακριτή / εκ των υστέρων και μ' ελάχιστη δικονομική αξία / στο δικαστήριο σπανίως τη λαμβάνουν υπόψη / η ζημιά έχει ήδη γίνει. Αναρρόφηση: εισροή του αίματος στη σύριγγα / τεστ για την εύρεση της φλέβας / αναρρόφηση απ' την πίεση της φλέβας, προς την υποπίεση της σύριγγας / και αντιστρόφως / αρχή των συγκοινωνούντων δοχείων / οι πολλαπλές αναρροφήσεις είναι συνηθισμένο βίτσιο / ειδικά στα φιξάκια κόκας. Αναψυκτικό: η κοκαΐνη / παραπομπή στην κόκα-κόλα / αλλά και στην ελαφρότητα του ναρκωτικού / όχι σαν την ηρωίνη / που ανήκει στα βαριά οινοπνευματώδη. Ανέβασμα: η αυξανόμενη πορεία της μαστούρας / μπορεί να είναι απότομη, μπορεί και σταδιακή / διαφορετική σε κάθε είδος και κάθε ποιότητα ναρκωτικού / πιθανά και σε κάθε άτομο / μπορεί να προκαλέσει ίλιγγο και εμετούς / ταχυπαλμίες και αδιαθεσία / μπορεί όμως και τίποτα απ' όλ' αυτά / μάταια να περιμένεις ανέβασμα / μάπα το καρπούζι, δικέ μου / πακέτο. Ανυδρίτης: οξύ για τη διάσπαση της βάσης μορφίνης και τη μετατροπή της σε ηρωίνη / δυσεύρετο και ελεγχόμενο / κατασκευάζεται μόνο σε κρατικά χημεία, αλλά διατίθεται σε πολλές χημικές βιομηχανίες για τις ανάγκες τους / κι απ' το ελεγχόμενο κρατικό μονοπώλιο φτάνει στα παράνομα εργαστήρια ηρωίνης / it's just business / και τα συμφέροντα είναι κοινά. Απεξάρτηση-Εξάρτηση: προσωπικός ή ιατρικός ή ψυχολο- γικός τρόπος απαλλαγή ς από τον εθισμό στα ναρκωτικά / από την εξάρτηση / πράγμα δύσκολο. Απομορφίνη: μέθοδος αποτοξίνωσης / με τη βοήθεια μορφίνης, συνθετικής ή όχι / πρωτοδοκιμάστηκε στους τοξικομανείς τη δεκαετία του '50 / με περιορισμένα αποτελέσματα και συχνές υποτροπές / ξεχασμένη και ξεπερασμένη μέθοδος. Αποποινικοποίηση: απελευθέρωση των ναρκωτικών από την ποινική δίωξη /σύγχρονο κοινωνικό ρεύμα, με αυξανόμενους υποστηρικτές / με θετικά αποτελέσματα όπου έχει δοκιμαστεί / είναι η μόνη κίνηση που μπορεί να δώσει λύσεις / αλλά δεν εφαρμόζεται, επειδή υπάρχουν συμφέροντα απ' την παράνομη διακίνηση / είναι η διεθνής καπιταλιστική των ναρκωτικών. Απόστημα: εσωτερική φλεγμονή από ενδοφλέβια χρήση / όταν το ναρκωτικό χύνεται έξω απ' τη φλέβα / δεν απορροφάται / και σιγά σιγά μετατρέπεται σε πύον / εσωτερική μόλυνση / μπορεί να επιφέρει επιπλοκές / μέχρι και θάνατο / γι' αυτό και είναι απαραίτητη η ιατρική φροντίδα. Αρπαγή: βίαιη απόκτηση του ναρκωτικού / συνήθως με πουστιά ή και με χρήση βίας / απελπισμένη κίνηση, όταν δεν υπάρχει άλλος τρόπος / ή εκδίκηση για κάποιο ανάλογο φέρσιμο / καταστάσεις ζούγκλας / άστα να πάνε. ʼρπαγμα: ψυχοπνευματικό τραύμα από κατάχρηση ναρκωτικών / ή κι από ανωριμότητα / συνήθως από κακό trip / ούτε να το σκέφτεσαι. ʼρρωστος: ο έχων τη βιολογική ανάγκη —εξάρτηση— από ναρκωτικό / δηλαδή ηρωίνη ή κοκαΐνη / ο εθισμένος που έρχεται σε φυσιολογική κατάσταση με τη χρήση ναρκωτικού / κι όταν τελειώσει η επενέργεια του θέλει κι άλλο / και ξανά-μανά τα ίδια. Αρτάν: (Artan), χάπια με βάση χημική ντατούρα / ελαφρύ αλλά αποτελεσματικό τριπάκι χρησιμοποιείται και σαν αντισταθμιστικό σε υπνωτικά και κατασταλτικά φάρμακα. Αρτανιασμένος: αυτός που είναι σε τριπάκι από αρτάν/artan. Ασετόν: ξεβαφτικό των νυχιών-μανικιούρ / παραισθησιογόνο / ελαφρός μορφής / τριπάρεις με εισπνοές και ενστάλαξη σταγόνων στα ρουθούνια / κίνδυνος ανακοπής. ʼσιντ: αγγλική λέξη για το οξύ / το δραστικό συστατικό των παραισθησιογόνων / κυκλοφορεί στην αγορά σε διάφορες μορφές trip / σήμερα σπανίζουν τα καλά και δυνατά άσιντ / είναι κι ο κόσμος που φοβάται τα βαθιά εσωτερικά ταξίδια. ʼσπρο-η: παραπλανητική ονομασία της ηρωίνης / επειδή η άσπρη πρέζα σπανίζει / για άσπρη ποιότητα απαιτείται ολοκλη ρωμένη κατεργασία / σε τέλεια εξοπλισμένα εργαστήρια / τέτοια υπάρχουν μόνο στο «χρυσό τρίγωνο» / γι' αυτό και η ταϊλανδέζικη πρέζα είναι η καλύτερη / και η λιγότερο αρρω-στιάρα / πού να τη βρεις όμως; / αυτές που κυκλοφορούν είναι άσπρες απ' τη ζάχαρη. Αστέρι: πολύ καλή ποιότητα / αλλά και σχήμα παραισθησιογόνου / ζωγραφιά σε χάρτινο trip / συνήθως όμως εννοούν την ανώτερη ποιότητα ναρκωτικού. ʼσχημη: χαρακτηρίζει τη συναλλαγή και όχι υποχρεωτικά την ποιότητα / ακριβή τιμή, λίγη ποσότητα, κακή ποιότητα / όταν ο ένας χρήστης ρίχνει τον άλλο / και από μια άσχημη μπορεί να ξεκινήσει αλυσιδωτή αντίδραση. Αφγάνι: είδος και ποιότητα χασίς από το Αφγανιστάν / σκούρο κι εύπλαστο, συνήθως / απ' τα καλύτερα που κυκλοφορούν / και φυσικά σπάνιο και ακριβό. Αφιόνι: είδος ελληνικού φυτού απ' όπου βγαίνει το όπιο / αυ- τοφυές σε πολλές περιοχές της χώρας μας, όπως στην Πάτμο, στην Αίγινα, στην Ύδρα, στην Κορινθία, στην Ελευσίνα κι αλλού / οι ιδιότητες του ήταν γνωστές από αρχαιοτάτων χρόνων / υπάρχει και άγαλμα της Δήμητρας στεφανωμένης με χαραγμένες παπαρούνες / με τις σημερινές απαγορεύσεις έχουμε αποκοπεί από τις ρίζες μας / κι ο λαός που ξεχνάει την ιστορία του... / τον τρώει η μαύρη χαρμάνα. ʼψητο: ακατέργαστη μορφή χασίς / μπουμπάρι ή και φούντα / έκφραση των παλαιότερων χασικλίδων που σήμερα σπανίζει.

Ντάγκλα είναι το αποκάρωμα που προκαλεί η χρήση ναρκωτικών (τρέμω μήπως δεν το είπα καλά, γιατί χρήστες και μελετητές τέτοιων ιδιωμάτων έχουν συνήθως έναν εριστικό σχολαστικισμό, όχι μικρότερο από εκείνον των γλωσσαμυντόρων). Πρόκειται, συνεπώς, για λεξικό των τοξικομανών. Το θεωρώ σημαντικό, όχι μόνο γιατί καταγράφει μια πραγματικότητα με την οποία άλλοι αρνού-νται ν' ασχοληθούν, αλλά επίσης γιατί το ιδίωμα αυτό είναι από μόνο του ενδιαφέρον, συχνά ευρηματικό, ευφάνταστο και ασύγκριτα πιο εύηχο π.χ. από τα καλιαρντά. Όπως θα περίμενε κανείς από έναν Λεωνίδα Χρηστάκη κι έναν που (θέλει να λέγεται Επάρατος, οι λέξεις δεν ερμηνεύονται με φιλολογική ψυχρότητα, αλλά με την προκλητική οικειότητα των εκ πεποιθήσεως περιθωριακών. Τα Νέα Τον είδα χτες βράδυ στην τσίλια για κάνα πέσιμο από τη νάρκα. Φρικαρισμένος, να ψάχνεται για σταφ και να 'χει πέσει σταλιά κι ούτε καμιά τράμπα να παίζει, ούτε τίποτα. Πάω στοίχημα ότι άμα του λάχαινε και καμιά φέρμα δε θα 'λέγε όχι. Κάτι τέτοια και κάτι που όταν του την πέσανε και τον δέσανε υπέγραψε κι έδωσε αυτούς που δεν έπρεπε, και δε λέει, κάτι οι δάγκες, κάτι που έβγαλε τους κολλητούς στο εκάντιο, άι τράβα να τον εμπιστευτείς το μαλάκα. Παρ' όλ' αυτά, το πρωί τον είδανε νταγκλαρισμένο στο φουλ, κάπου βρήκε κι έγινε, και το βράδυ πια ήρθανε τα μαντάτα ότι σούταρε, λέει, σκαρταδούρα (όλο και κάποιος θα του τη φύλαγε δε μπορεί) και χαίρετε, έπαθε ένα περιποιημένο οβερντόουζ και πάει. " Όταν έγραψα το παραπάνω κείμενο, με μία σατανική και κάπως παιχνιδιάρικη διάθεση, το έδωσα στις δύο συναδέλφους μου στο γραφείο με την παράκληση να μου πουν τι κατάλαβαν. Νέες κοπέλες κι οι δυο, κι όχι εντελώς έξω απ' τα πράγματα. Το βλέμμα που μου έριξαν μ' έκανε να γελάω για πολλή ώρα. - Είναι ξένη γλώσσα ή εμείς είμαστε από άλλη χώρα; - Ψυχραιμία, έχει βγει το «Λεξικό της Ντάγκλας» για όποιον θέλει μετάφραση. - Το Λεξικό της... ποιας; Ακριβώς γι' αυτό λοιπόν πρόκειται. "Το Λεξικό της... ποιας;" "Το «Λεξικό της Ντάγκλας», του Λεωνίδα Χρηστάκη και του Μάρκου Επάρατου, είναι μια ενδιαφέρουσα προσπάθεια να ενημερωθούμε κάπως για την ιδιόμορφη αργκό των τοξικομανών, της "πιάτσας". Η αργκό, η οποιαδήποτε αργκό, οποιασδήποτε κοινωνικής ομάδας, είναι μία ζωντανή γλώσσα με παλιές και νέες προσθήκες που όλο και μεταβάλλονται στη μορφή και στο νόημα τους. Κακά τα ψέματα, για κάποιον που όχι απλώς δεν ανήκει στη συγκεκριμένη ομάδα αλλά ούτε καν έχει περάσει από κοντά, ένα λεξικό δεν μπορεί απαραίτητα να διδάξει την "άλλη γλώσσα". Δεν παύει όμως να δίνει μια καλή ευκαιρία για περισσότερη κατανόηση ενός κόσμου δύσκολου, μειονοτικού και τρομακτικού. Βέβαια, κάπου εδώ εμφανίζεται κι ένας άλλος προβληματισμός που μου έθεσε, με μία δόση φόβου μπορώ να πω, κάποιος που ανήκει σ' αυτόν τον χώρο. - Ρε συ, και τι θα γίνει άμα μάθουνε όλοι το πώς μιλάμε εμείς; Δε θα μπορούμε να συνεννοηθούμε στο συνθηματικό, θα πρέπει να βρούμε άλλες λέξεις, (φαντάζεσαι να πάρει γραμμή η γιαγιά μου τι συμβαίνει με τα Ardan της;) κι άσε που θα μας πάρουν είδηση κι οι μπάτσοι, θα καταστραφούμε! Για τους "μπάτσους" δεν το συζητώ, αν δεν ξέρουν αυτοί τόσα χρόνια τους κώδικες, ποιος τους ξέρει; (Από πουθενά δε μπορεί να γλιτώσει κανείς, αυτή είναι η πικρή αλήθεια). Όσο για τη γλώσσα, έτσι κι αλλιώς αλλάζει. Αυτό που ισχύει τώρα σαν νόημα δε θα ισχύει σε μερικά χρόνια. Οι άλλοι όμως, οι πιο καθημερινοί, οι πιο συνηθισμένοι άνθρωποι, αυτοί που νοιάζονται να κατανοήσουν την άλλη πλευρά κι όχι απλά να ικανοποιήσουν μια μη δημιουργική περιέργεια, αυτοί πιθανότατα θα ανακαλύψουν ένα ενδιαφέρον εργαλείο στην προσπάθεια των συγγραφέων του λεξικού. Αν μη τι άλλο, όσο κι αν μια μεγάλη μερίδα του χώρου της "διανόησης" απορρίπτει την αργκό επιμένοντας ότι αποδεικνύει περίτρανα τη φτώχια της γλώσσας μας, δεν παύει κι αυτό το λεξιλόγιο να αποτελεί κομμάτι της γλώσσας έστω κι αν μερικοί ενοχλούνται. Η γνώση της αργκό μόνο πλουσιότερη μπορεί να καταστήσει την αρχική γλώσσα. Η φτώχια μπορεί να εκφραστεί με την επιλογή λέξεων μόνο από μια περιορισμένη γκάμα, και με την άγνοια άλλων, πιο ταιριαστών, λέξεων ή εκφράσεων. Συνεπώς, φτωχή ή ατυχής είναι η χρήση (εκ)φραστικών μέσων που δεν αρμόζει σε κάποια συγκεκριμένη ατμόσφαιρα, αίσθηση ή κατάσταση. Με δυο λόγια, δε νοείται ένα πρεζάκι να πει σ' ένα άλλο: "Αγαπητέ φίλε, οφείλω να ομολογήσω ότι αισθάνομαι ελαφρώς ωσάν να αιωρούμαι." Όπως κι ένας καθηγητής πανεπιστημίου δύσκολα θα εξέφραζε την κούραση του από ένα μάθημα σ' ένα συνάδελφο λέγοντας: "Δικέ μου, γάμησε τα, πακέτο έχω φάει με τα ψημάρια, θα βαρέσω καμιά ώρα, δε λέει, χρειάζομαι διακοπές, να κάνω οφ, να ξελαμπικάρω." (Παρ' όλ' αυτά, δε θα έβλαπτε οι μεν να καταλάβαιναν τους δε). Η ομορφιά της γλώσσας, της ζωντανής γλώσσας, έγκειται ακριβώς στο γεγονός ότι χρωματίζει με την ανάλογη αίσθηση την κάθε περίσταση. Ίσως το «Λεξικό της Ντάγκλας» συμβάλλει στην κατανόηση αυτής της ομορφιάς. Νικόλ Ρούσσου Best Seller Δεκέμβριος 1997 390 λέξεις συγκεντρώνονται, ο ιδιαίτερος κώδικας επικοινωνίας των τοξικομανών. Εμπλουτισμός μιας λίγο παλαιότερης συναγωγής σχετικών όρων από τον Μ. Επάρατο, που είχε κυκλοφορήσει, το 1992, με το τίτλο «Οι Πύλες των Ναρκωτικών». Λέξεις της καθομιλουμένης που στα συγκεκριμένα συμφραζόμενα αποκτούν μεταφορική - συνωμοτική -σημασία. Επιστημονικοί όροι που ακριβολογούν για ένα προϊόν ή μια διαδικασία, αν και συχνά χρησιμοποιούνται παραφθαρμένοι. Ακόμη, αγγλικές λέξεις αυτούσιες ή σε ελληνοποιημένη εκδοχή. Χωρίς να λείπουν οι λέξεις της πιάτσας, εν χρήσει σε ευρύτερες περιθωριακές ομάδες. Μικρό το ποσοστό των ευθύς εξ αρχής επινοημένων λέξεων. Για τους απληροφόρητους, στους οποίους και εν μέρει αφιερώνεται το λεξικό, κάποιες λέξεις φαίνονται περίπου ποιητικές, όπως, λ.χ., το "τοξότης" που χρησιμοποιείται και ως ψευδώνυμο του τοξικομανούς. Ή και η 'Προύσα" που δεν σημαίνει παρά το άριστον της ποιότητας. Μετά τη μυστική γλώσσα της πιάτσας ή των ομοφυλόφιλων, η ειδική φρασεολογία μιας μειονότητας, η οποία όλο και περισσότερο συζητείται. Ας ελπίσουμε, το συγκεκριμένο λεξιλόγιο να μην εμπλουτιστεί περαιτέρω, γιατί αυτό θα ήταν ένδειξη ευρωστίας της ομάδας που το χρησιμοποιεί. Το λεξικό προλογίζει ο εγκληματολόγος Γ. Πανούσης. Εποχή 17 Δεκεμβρίου 1995